فرق نمی‌کند شما چه سن و جنسیتی دارید. همین که به تلفن ثابت یا همراه دسترسی داشته باشید بی شک حداقل چند بار با مشکل مزاحمتهای تلفنی مواجه شده‌اید.
دایره فعالیت مزاحمان تلفنی در برخی موارد از چنان حاشیه امنی برخوردار است که حتی وزیر ارتباطات هم از این مشکل در امان نمانده و می‌گوید: خود من نیز شماره‌ای را از 20 سال پیش تاکنون دارم اما با این وجود گاهی مزاحمتهایی دارم؛ به عبارت دیگر مزاحمتهای تلفنی برای من هم وجود دارد اما با این حال آنچه ثبت می‌شود رقم بالایی نیست هرچند که در کل میزان مزاحمتها زیاد است.
محمود واعظی در عین حال با تاکید بر بالا بودن آمار مزاحمتهای تلفنی یادآور می شود: با وجود بالا بودن آمار مزاحمتها با توجه به اینکه در بسیاری از موارد پیگیری آنها درخواست نشده و موضوع به ما منعکس نمی‌شود نمی‌توان آماردقیقی در این خصوص منتشر کرد.
70 درصد تلفنهای 115 مزاحمتهای تلفنی است
فروردین ماه امسال رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی مازندران اینگونه اعلام کرده بود که حداقل در این استان 70 درصد تلفنهای 115 مزاحمتهای تلفنی است که این کار مانع به موقع رسیدن اورژانس به محل حادثه می‌شود.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم این بحث تنها مختص یک استان نبوده و به طور کلی آمار مزاحمتهای تلفنی در مراکزی مانند 110،115 و 125 بالا محسوب می شود.
دو سال پیش مدیرروابط عمومی اورژانس تهران با بیان اینکه در سال 1390 سه میلیون و 636 هزار و 846 تماس با مرکز فوریتهای پزشکی (115) تهران گرفته شده، به ایسنا گفت: از کل تماسهای دریافتی، 66/49 درصد تماس‌ها را مزاحمان تلفنی تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه 18/9 درصد از تماسهای مزاحمان تلفنی اورژانس تهران را مالکان شرکت ایرانسل تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: بیشترین مزاحمان اورژانس تهران را مالکان ایرانسل تشکیل داده و متاسفانه شرکت مخابراتی ایرانسل، هیچ کمکی مبنی بر قطع یا اخطاریه به مالکان اینگونه خطوط نمی‌کند.
مدیرروابط عمومی اورژانس تهران در آن دوره در مورد جنسیت مزاحمان تلفنی اورژانس تهران نیز اینگونه عنوان کرد که از آنجایی که اپراتورهای مرکز فوریتهای پزشکی تهران را زنان تشکیل می‌دهند، عمده مزاحمان تلفنی مردان هستند.
نمونه‌هایی از مزاحمتهای خاص
وی افزود: چندی پیش نیز با بررسی سوابق، مشخص شد که فردی در طول یک سال هفت هزار مرتبه با اورژانس تهران تماس گرفته و با ارائه گزارش‌های کذب، قصد ایجاد مزاحمت برای مرکز فوریتهای پزشکی را داشت که با شکایت اورژانس تهران این مساله رفع شد.
عباسی در ادامه به تماسهای مکرر جوانی بی‌خانمان اشاره کرد و گفت: این فرد که بیش از 8 سال است با تماسهای مکرر خود به اورژانس باعث مزاحمت می‌شد، هربار در یکی از نقاط شهر به خصوص در محلات شمالی تهران، به گونه‌ای وانمود می‌کند که دچار تشنج شده و از مردم طلب کمک می‌کند و تکنیسین‌های اورژانس نیز پس از حضور در صحنه حادثه متوجه می‌شوند که این بیمار فردی نیست جز جوان بی‌خانمانی که مدتی است این روند را در پیش گرفته است.
وی در تشریح خاص‌ترین مزاحمان تلفنی مرکز 115 به تماس مکرر پیرزنی 80 ساله اشاره کرد و گفت: این پیرزن در هر تماس عنوان می‌کرد که دچار افت فشار خون و دیگر مشکلات کهنسالی شده است اما هنگامی که تکنیسین‌های اورژانس برای بررسی وضعیت جسمانی او به منزلش مراجعه می‌کردند، این پیرزن به دلیل کمبود محبت، با تکنیسین‌های اورژانس صحبت می‌کرد تا از تنهایی دربیاید.
مدیرروابط عمومی اورژانس تهران با بیان اینکه تلفنهای عمومی نصب شده در سطح پایتخت نیز یکی دیگر از ابزارهای افراد برای ایجاد مزاحمت برای اورژانس تهران است، گفت: تلفنهای عمومی به گونه‌ای طراحی شده که بدون پرداخت پول یا واردکردن کارت، با فشار یک دکمه به مرکز فوریتهای پزشکی تماس گرفت که گاها دیده می‌شود، مزاحمان تلفنی، از تلفنهای عمومی استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه میانگین سنی مزاحمان تلفنی اورژانس تهران، نوجوانان 10 تا 20 سال هستند، گفت: در مواردی دیده می‌شود که نوجوانان با تماس با مرکز 115 اعلام وضعیت اضطراری کرده، به‌گونه‌ای که آمبولانس به محل حادثه اعزام می شود و اما پس از رسیدن ماموران اورژانس به محل حادثه مشخص می‌شود که تعدادی از کودکان با تماس با 115، گزارش غلط اعلام کرده و باعث خارج شدن آمبولانس از آشیانه شده‌اند و در مواردی نیز دیده شده است که نوجوانان پس از حضور تکنیسین اورژانس در محل یاد شده برای امدادگران دست تکان داده و به آنان می‌خندند.
98درصد تماس‌ها با آتش‌نشانی غیرمرتبط است
پیمان نیکبخت، رئیس ستاد فرماندهی 125 نیز در آن دوره تاکید کرده بود که سازمان خدمات ایمنی شهر تهران نیز همانند اورژانس با معضل مزاحمان تلفنی روبروست.
وی در عین حال به تماس روزانه پنج هزار نفر با سامانه ۱۲۵ اشاره کرده و گفت: این در حالی است که در میان این پنج هزار تماس تنها دو درصد از تماس ها عملیاتی می شود و ۹۸ درصد از تماس های تلفنی غیرمرتبط با فعالیت های آتش نشانی است.
ثبت 5000 مزاحمت در تهران
اظهارات مسئولان مخابراتی نیز بر بالا بودن آمار مزاحمتهای تلفنی صحه می گذارد به گونه ای که اعلام شده است در سال گذشته در تهران بیش از پنج هزار مورد مزاحمت تلفنی برای تلفنهای ثابت وجود داشته است.
به گفته معاون تجاری مخابرات استان تهران این رقم تنها مختص افرادی است که به پر کرن فرم کشف مزاحمت پرداخته اند و البته این آمار نسبت به سال‌های قبل با کاهش همراه بوده است.
اما نحوه‌ی مواجهه منطقی با مزاحمان تلفنی موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
محمدرضا بیدخام - معاون تجاری مخابرات استان تهران - چندی پیش در این باره به ایسنا گفت: اگر مشترکی با مشکل مزاحم تلفنی مواجه است به هیچ عنوان نباید با فرد مزاحم تماس بگیرد، چرا که برای این کار روند خاصی وجود دارد.
وی ادامه داد: در صورت تکرار مزاحمت، مشترکان میتوانند با مراجعه به مراکز مخابراتی فرم درخواست کشف مزاحمت را پر کنند تا بر روی خط آنها مزاحم‌یاب نصب شود.
او در عین حال عنوان کرد: نکته‌ی دیگر آنکه مالکان خطهای تلفن ثابت باید توجه داشته باشند که در صورت ایجاد مشکل برای مشترکان دیگر، مالک خطی که از سوی آن مزاحمت ایجاد شده مسوولیت سوء‌استفاده‌های احتمالی را برعهده خواهد داشت.
بیدخام همچنین اظهار کرد: پس از کشف مزاحمت، در صورتی که اولین‌باری باشد که چنین مشکلی رخ می‌دهد تلفن فرد مزاحم به مدت یک هفته قطع شده و فرد ملزم می‌شود برای وصل مجدد آن هزینه‌های مربوطه را پرداخت کند.
وی ادامه داد: در مرتبه‌ی دوم خط مشترک به مدت سه ماه قطع شده و پس از دریافت اخطار کتبی با تعهد‌سپاری خط او بار دیگر فعال می‌شود، اما اگر تعداد مزاحمتها به مرتبه‌ی سوم برسد، خطی که ایجاد مزاحمت کرده سلب امتیاز خواهد شد.
با مزاحمان چگونه برخورد کنیم؟
معاون مخابرات استان تهران در تعریف مزاحمت نیز اعلام کرد: اگرچه مصادیق مزاحمت به‌طور دقیق مشخص نشده، اما در کل تکرار تماس با شماره‌های نادرست و ناشناخته از مصادیق بارز مزاحمت به‌شمار می‌آید.
بنابر اعلام بیدخام در صورت استمرار مزاحمت و عدم موفقیت مخابرات در شناسایی و کشف مزاحمت، شماره فرد تعویض خواهد شد.
همچنین به مشترکان تلفن ثابت توصیه شده که بهترین روش برخورد با مزاحمت تلفنی آن است که با مزاحمت گفت‌وگو و پرخاش نکرده و فقط گوشی را بروی تلفن بگذارید و ارتباط را قطع کنید.
از آنجایی که تشخیص مزاحمت با شرکت مخابرات است، لذا مشاهده شماره مخاطب در نمایشگر تلفن به معنی کشف مزاحمت تلقی نمی‌شود.
در صورت وجود مزاحمت تلفنی به هیچ وجه با آن شماره تماس نگیرید و ضمن مراجعه به مرکز مخابراتی محل خود و یا یکی از چند مکان درج شده در گزارش زیر، با ارائه آخرین قبض پرداختی تلفن یا کارت شناسایی معتبر، درخواست کشف مزاحمت کنید.
مجازات‌های مزاحمت تلفنی
اما در قانون مجازات‌ها برای افراد که مزاحمت تلفنی برای مشترکان دیگر ایجاد می‌کنند، مواردی پیش بینی شده که شرح زیر است:
براساس قانون اصلاح تبصره دو ماده 14 قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران، هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد، یا به عمد و سوء نیت ارتباط دیگری را مختل کند، برای بار اول پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوط خواهد بود.
برای بار دوم پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت سه ماه همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم سپردن تعهد از سوی مشترک و پرداخت هزینه‌های مربوط خواهد بود و برای بارسوم شرکت ارتباطی تلفنی وی را به طور دائم قطع و اقدام به جمع آوری منصوبات تلفنی کرده و ودیعه مربوط به مشترک را پس از تسویه حساب مسترد خواهد کرد.
طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، بنا به رای مراجع قضایی علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب، به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.
اما در ارتباط با مزاحمتهای تلفن همراه نیز مشترکان اپراتور اول می توانند درباره مزاحمتهای تلفنی خود از داخل شبکه همراه اول با 9990 و خارج از شبکه همراه ول و تلفن ثابت با 09129990 واحد ارتباط مردمی شرکت مخابرات ایران تماس بگیرند.
کلیه مشترکین شرکت ایرانسل هم میتوانند جهت طرح شکایت مزاحمت تلفنی و یا شکایت از پیامک‌های کلاهبرداری از روش‌های زیر اقدام کنند:
۱. در صورتی که سیم‌کارت مشترک و سیم‌کارتی که از طریق آن ایجاد مزاحمت شده و یا پیامک کلاهبرداری ارسال شده است هر دو متعلق به ایرانسل باشند، مشترک می‌تواند حسب مورد پس از تکمیل اصل فرم مربوط به مزاحمت تلفنی و یا فرم مربوط به پیامک کلاهبرداری که امضاء و اثر انگشت خود را بر آن ثبت کرده ، به یکی از نمایندگان حقوقی این شرکت در سراسر کشور مراجعه کند.
۲. در صورتی که سیم‌کارت مشترک متعلق به ایرانسل باشد اما شماره‌ای که از طریق آن ایجاد مزاحمت شده و یا پیامک کلاهبردای ارسال شده است اعم از (شماره تلفن همراه و یا تلفن ثابت) متعلق به اپراتوری دیگر باشد، مانند مورد اول، ضرورت دارد تا مشترک پس از تکمیل اصل فرم مربوط که امضاء و اثرانگشت خود را بر آن ثبت کرده، به یکی از نمایندگان حقوقی این شرکت در سراسر کشور مراجعه کند.
در صورتی که مشترک تلفن ثابت و یا تلفن همراه اپراتوری به غیر از ایرانسل قصد شکایت از یکی از شماره‌های متعلق به ایرانسل تحت عنوان مزاحمت تلفنی را داشته باشد، ضرورت دارد موضوع را از طریق دفاتر حقوقی اپراتور مربوط به خود پیگیری کند. در این صورت موضوع از طریق همکاری دفتر حقوقی اپراتور مذکور و شرکت ایرانسل پیگیری خواهد شد.
جای خالی قانونهای بازدارنده
اما با وجود حجم بالای مزاحمتهای تلفنی به نظر می رسد همچنان قانون محکمی درباره این موضوع تدوین نشده و راهکاری جدی برای مقابله با این معضل از سوی قانون گذاران اندیشیده نشده است چرا که اکنون افراد در موارد متعدد میتوانند با خرید سیم کارتهای اعتباری با هزینه بسیار کم به ایجاد مزاحمت برای افراد مختلف پرداخته و درنهایت پس از مدتی سیم کارت خود را بسوزانند چرا که در بسیاری موارد افراد به دلیل طولانی بودن روند پیگیری موضوع قید شکایت را زده و سعی می کنند مزاحمتهای تلفنی را تحمل کنند.
بر همین اساس مزاحمان در حاشیه ای امن می توانند به فعالیت بپردازند و با مشکل چندانی هم مواجه نباشند. از سوی دیگر با توجه به اینکه همچنان سیم کارتهای فعال در سطح شهر به فروش می‌رسند و با وجود تلاشهای صورت گرفته همچنان راه دستیابی به این سیم کارتها چندان مشکل نیست، امکان استفاده ازسیم‌کارتهای فعال برای ایجاد مزاحمت حاشیه‌ای امن برای کاربران ایجاد کرده و موجب می شود فرد با خرید سیم کارتی که به نام فردی دیگر به ثبت رسیده بتواند فعالیتهای غیرقانونی مد نظر خود را به انجام برساند که در هر صورت ضروری به نظر می رسد توجه بیشتری نسبت به این معضل صورت گرفته و برای حل آن راهکاری جدی اندیشیده شود.
