روز گذشته وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات برای ارائه پاسخگویی به سوال دو تن از نمایندگان مجلس در خصوص وضعیت حوزه ارتباطات و فنآوری کشور به خصوص شبکه ملی اطلاعات و سرعت اینترنت در مجلس شورای اسلامی حضور یافت.
البته طی هفته های گذشته نیز بهارستانی ها در مصاحبه های مختلف بر این نکته تاکید کرده بودند که با توجه به اختلالات موبایل لازم است، وزیر ارتباطات برای ارائه توضیحاتی در این زمینه راهی مجلس شود.
موضوعی که البته مدیرعامل همراه اول و وزیر ارتباطات آن را رد و تاکید کرده که اختلالات موبایلی از اسفند ماه سال گذشته پایان یافته و حتی در ایام پرترافیک نوروز این اپراتور از نظر برقراری تماس های صوتی اختلال جدی و خاصی نداشته است.
با این وجود روز گذشته محمود واعظی میهمان بهارستانی ها بود و در نهایت پس از ارائه توضیح درباره سوال دو تن از نمایندگان با 99 رای مخالف در برابر 70 رای موافق یازدهمین کارت زرد را برای کابینه دولت یازدهم دریافت کرد.
واعظی روز گذشته برای پاسخگویی به سوالات نصرالله پژمان فر نماینده مشهد و کلات و همچنین مرتضی آقاتهرانی نماینده مردم تهران در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی به سوالاتی که پیشتر در کمیسیون فرهنگی مجلس طرح شده اما نمایندگان سوال کننده از پاسخ وزیر قانع نشده بودند، این بار در صحن علنی مجلس پاسخ داد.
در نگاه اول به نظر می رسد که بهارستان نشینان نماینده دولت در وزارت ارتباطات را فراخوانده اند تا سئوالی در خصوص وضعیت اینترنت یا ارتباطات کشور مطرح کرده و حداقل جویای آن باشند که چرا جایگاه کشور در این حوزه تا این اندازه پائین است؟
چرا که بر کسی پوشیده نیست که همچنان وضعیت سرعت، کیفیت و قیمت اینترنت کشور از شرایط نامناسبی برخوردار است و حتی واعظی وزیر ارتباطات و فنآوری دولت یازدهم در طول تصدی گری این وزارتخانه بارها بر این نکته تاکید کرده که هنوز کیفیت اینترنت در شان مردم کشوری همچون ایران نیست.
چندی پیش بود اهداف سازمان ملل برای توسعه اینترنت پر سرعت در سال 2015 جهان اعلام شد و مطابق این برنامه حداقل بایستی ۶۰ درصد جمعیت دنیا به اینترنت متصل شوند و به صورت پایدار از اینترنت پر سرعت بالای ۴ مگابیت برخوردار شوند.
گزارش های موجود حاکی از آن است که ایران در میان ۱۹۲ کشور جهان در ارتباط با متوسط سرعت دانلود اینترنت خانگی در مقایسه با کشورهای مختلف دنیا، در جایگاه ۱۶۹ قرار گرفته است، کشور هنگ گنگ با 65.4 مگابایت در ثانیه رتبه اول سریع ترین اینترنت جهان را به خود اختصاص داده و کشورهای کره جنوبی و ژاپن به ترتیب با 63.4 و 52 مگابایت در ثانیه رتبه های دوم و سوم را دارا هستند.
این مقایسه نشان میدهد علیرغم افزایش سرعت اینترنت در کشورمان در سالهای اخیر، روند افزایش سرعت اینترنت در سایر کشورهای دنیا به مراتب بالاتر از کشور ما بوده و سرعت اینترنت در کشور ما حتی پایین تر از لیبی و افغانستان جنگزده است.
این در حالی است که مطابق با این گزارش، سرعت اینترنت کاربران در کشورهای همچون سوریه 1/57، پاکستان 1/46، قطر 3/19، بحرین 2/31 مگابایت بر ثانیه است.
گلایه و سوال از چرایی گسترش زیرساخت های ارتباطی کشور!
برهمین اساس انتظار می رفت، بحث اصلی بهارستان نشینان با وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات بر سر سرعت و کیفیت اینترنت باشد، اما گویا نمایندگان سوال کننده دلواپسی عجیب و متفاوتی داشتند.
طراحان سوال از وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات، دلایل توسعه شبکه و پهنای باند اینترنت توسط این وزارتخانه بدون پیوست فرهنگی و قبل از راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و بی توجهی به ظرفیت های داخلی کشور را جویا شدند و عنوان کردند به چه علت ضوابط بهره برداری از اینترنت تلفن همراه ابلاغ نشده است؟
به عبارت دیگر گلایه های نمایندگان مجلس به طور کامل خلاف چیزی که قابل تصور بود، مطرح شد و در واقع این دو نماینده به نوعی از گسترش زیرساخت های ارتباطی کشور گلایه کردند.
البته در این میان پژمانفر به این نکته نیز اشاره کرد که اکنون هزینه استفاده کاربران از اینترنت بسیار بالا و حتی بالغ بر 8 تا 10 برابر هزینه واقعی است.
وی همچنین بر لزوم دسترسی مردم به شبکه ملی اطلاعات که باعث افزایش سرعت دسترسی می شود تاکید کرد و یادآور شد که مجلس برای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات بودجه مناسبی را اختصاص داده اما در عمل به جز چند اسلاید خروجی دیگری دیده نشده و کار بیشتر از 5 درصد جلو نرفته است.
البته اینکه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی بر روی چنین موضوعاتی تاکید داشته و پیگیر این مسائل باشند به طور قطع امری طبیعی و بسیار منطقی و امیدوارکننده محسوب می شود، اما به طور حتم این امیدواری زمانی به ثمر خواهد نشست که نمایندگان در عمل نیز از بهبود کیفیت و سرعت اینترنت دفاع کنند.
پهنای باند گسترش نیابد، چرا که همچنان پیوست فرهنگی در راه است!
شاید برای شما جالب باشد بدانید که کارت زرد دیروز مجلس به وزیر ارتباطات بر این مسئله استوار بود که چرا بدون تصویب پیوست فرهنگی شبکه و پهنای باند اینترنت کشور توسعه پیدا کرده است؟
نمایندگان از یک طرف گلایه دارند که به چه دلیلی شبکه ملی اطلاعات در کشور از پیشرفت مناسبی برخوردار نبوده و از سوی دیگر نسبت به ایجاد مقدمات این امر موضع می گیرند.
پژمانفر با طرح این سوال که چرا باید هزینه استفاده کاربران از اینترنت بسیار زیاد باشد، گفت: شما با گرفتن 8 تا 10 برابر پول از مردم نسبت به هزینه واقعی استفاده از اینترنت در واقع دست در جیب مردم کرده اید.
نماینده مردم مشهد در مجلس، گفت: این افزایش هزینه فشار مضاعفی به مردم تحمیل می کند که در نهایت این پول ها به خارجی ها داده شده و دیگران نفع می برند، چرا اجازه افزایش توان داخلی را ندارید و این کار را به عهده شرکت های خارجی داده اید؟ چه کسانی پشت پهنای باند هستند؟
وی در ادامه طرح سوالات خود خطاب به وزیر ارتباطات و فن آوری اطلاعات، گفت: آقای وزیر شما 11 ماه قبل به ما وعده راه اندازی و استفاده درست از شبکه اطلاعات دادید اما تاکنون اقدامی صورت نگرفته است.
همان طور که اشاره شد بی شک جای خوشحالی دارد که نمایندگان مردم در مجلس با جدیت به دنبال حقوق شهروندی آنها باشند و مباحثی مانند سرعت، کیفیت و قیمت اینترنت را مورد سوال قراردهند، اما در صورتی که حدود 10 سال از طرح موضوع شبکه ملی اطلاعات می گذرد و در تمام این مدت نه تنها با وجود تمام تاکیدهای صورت گرفته این شبکه اجرایی نشده بلکه نمایندگان ملت نیز هیچگاه وزیری را بابت این موضوع به مجلس فرا نخوانده اند.
حال در شرایطی که وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات وعده داده که تا پایان سال جاری امکان دسترسی شهروندان شهرهای بزرگ را به شبکه ملی اطلاعات فراهم خواهد کرد، طرح این نوع سوال ها و برخوردها بیشتر رنگ و بوی سیاسی پس آن را در ذهن مردم متبادر می سازد که به طور حتم اینگونه اقدامات منجر به حاشیه سازی برای این وزارتخانه بعنوان یکی از مهمترین دستگاه های اجرایی کشور خواهد شد.
از سوی دیگر تصویب پیوست فرهنگی که در اختیار وزارت ارتباطات هم نبوده بیش از دو سال است به تاخیر افتاده حال در فضایی که تکنولوژی به سرعت در دنیا در حال پیشرفت است آیا می توان همچنان روزها، ماه ها و سال ها به انتظار تصویب این پیوست نشست و اقدامی در راستای دسترسی بهتر مردم صورت نداد.
حال آنکه به گفته وزیر ارتباطات در دولت اخیر پهنای باند داخلی از 500 گیگابیت به 2400 گیگابیت و پهنای باند بین الملل از 70 گیگابیت به 170 گیگابیت افزایش یافته که قطعا این میزان افزایش پهنای باند شرایط بهتری در دسترسی کاربران به اینترنت ایجاد می کند، مهم تر آنکه بخش عمده ای از این افزایش ظرفیت در زمینه پهنای باند داخلی صورت گرفته است.
در ارتباط با دیگر مسائل مطرح شده نیز واعظی در توضیحات روز گذشته خود به نکته مهمی اشاره کرده و خطاب به دو نماینده سوال کننده، اظهار داشت: در طول یازده سال گذشته و در دوره های قبل آیا نباید از مسوولان وقت در خصوص توسعه شبکه و پهنای باند و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات سوال می پرسیدید؟ آیا می توان شبکه ملی اطلاعات را بی آنکه پهنای باند را افزایش دهیم اجرا کرد؟
وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات با بیان اینکه برای توسعه پهنای باند محدودیت داریم، گفت: شبکه ملی اطلاعات قرار است تا پایان سال جاری به بهره برداری برسد و برای راه اندازی این شبکه نیز در هیچ سندی به وزارت ارتباطات ابلاغ نشده که پهنای باند گسترش پیدا نکند.
نکته دیگر اینکه در ماه های گذشته و همزمان با ورود اپراتورهای اول و دوم ارتباطی کشور به عرصه ارائه خدمات پهنای باند موبایل موج عظیمی از مخالفت ها شکل گرفته و مسوولان و نمایندگان متعدد در این باره اظهار نگرانی و در این میان عده ای چنان تنور این جریان را گرم کرده که حتی اظهار کردند با بالارفتن پهنای باند اینترنت و افزایش سرعت مشترکان آن هم بدون نظارت های کافی حتی این امکان وجود دارد که پای گروهی مانند داعش به خیابان های تهران باز شود!
حال حدود شش ماه از ارائه ی اینترنت 3G و 4G در شهرها و استان های مختلف کشور می گذرد و در این مدت وزارت ارتباطات نیز با تلاش هایی که در زمینه اجرای طرح هایی مانند فیلترینگ هوشمند داشته دیگران را تا حد زیادی قانع کرده که می توان بدون اعمال محدودیت های متعدد از فضای مجازی و ظرفیت هایی که دارد، استفاده کرد.
نمونه بارز این ادعا نیز در زمان انتشار نامه مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای غربی مشاهده شد، با این حال همچنان دغدغه دلواپسان در خصوص اینترنت پایان نیافته است و تنها چند ماه پس از چند برابر شدن ظرفیت پهنای باند داخلی، ارائه خدمات باند پهن موبایل و تغییر تعرفه های اینترنت همراه و کاهش آنها، نمایندگان مجلس خواهان آنند که وزیر ارتباطات در خصوص عملکرد خود آنها را قانع کند.
پرواضح است که با گذشت حدود 21 ماه از عمر دولت یازدهم، حجم کاری مناسبی در وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات صورت گرفته، اجرای طرح هایی مانند رومینگ ملی که از سال ها پیش با اما و اگرهای بسیار همراه بود، پایان دادن به انحصار رایتل پس از چند دوره تمدید انحصار، افتتاح مرکز SOC برای تامین امنیت بیشتر در فضای مجازی، افزایش چند برابری پهنای باند داخلی، افزایش چند برابری میزبانی سایت ها در داخل کشور و مواردی از این دست، از جمله اقدامات وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات دولت یازدهم در کمتر از دو سال است.
طبیعی است که وزارت ارتباطات در دولت یازدهم مانند هر دولت دیگری با کاستی هایی نیز همراه بوده و در بخش خدمات اینترنت آنطور که شایسته این مرز و بوم است، پیشرفت قابل توجهی نداشته اما همین که اکنون به واسطه ارائه اینترنت پهن باند توسط اپراتورهای موبایل بحث قابل توجهی از جامعه مشترک، اینترنت موبایل شده و بسیاری از امور خود را در فضای مجازی دنبال می کند، موضوع مهمی است که نباید چشم بر آن بست.
