آیا در ساعات آینده وایبر فیلتر خواهد شد؟!

مهلت تمدید شده دستگاه قضا به وزارت ارتباطات ـ که در زمان مطرح شدن سر و صدای زیادی به راه انداخت ـ به پایان رسید، ولی هنوز کسی نمی‌داند در ساعات آینده‌ قرار است چه شود؟ 

استفاده از اینترنت تلفن همراه و به دنبال آن بهره جستن از نرم‌افزارهای ارتباطی چنان کاری با مردم کرده که هر طرف را که نگاه کنید، عده‌ای را می‌بینید که به صفحه تلفن همراه هوشمند خود خیره شده‌اند؛ گاهی به تایپ در آن مشغولند، گاهی لبخندی از خواندن مطلبی یا دیدن تصاویر در آن بر لبانشان می‌نشیند و گاهی اینقدر غرق شده‌اند که نیازمند نجات به نظر می‌رسند؛ اما چالشی که فعلا با آن مواجهیم هیچ ارتباطی با این مسائل ندارد. 

مدتی است ‌از میان کارکردهای منفی این فن‌آوری‌های جدید، انتشار مطالب مجرمانه به موضوع بحث مسئولان کشورمان ‌تبدیل شده و مسئولان دستگاه قضا وعده داده‌اند،‌‌ همان گونه که پیشتر فیلترینگ اعمال شده بر برخی سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی در دنیای اینترنت به امثال «وی چت» سرایت داده شده بود، برخی دیگر از نرم‌افزارهای ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه را مسدود خواهند کرد. 

البته این وعده یک «مگر» هم دارد و آن چیزی نیست، جز اینکه وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات بتواند محتوای مجرمانه را با استفاده از فیلترینگ هوشمند در این محیط‌ها مسدود کند؛ مگری که یک ماه پیش در قالب یک نامه رسمی از دستگاه قضا به وزارت ارتباطات اعلام شد و آن گونه که در متن آن آمده بود، تمدید مهلت سه ماهه بود که پیشتر برای اعمال فیلترینگ هوشمند در این بستر ارتباطی در نظر گرفته شده بود. 

متن نامه حکایت از آن داشت که سه نرم‌افزار «وایبر»، «واتس اپ» و «تانگو» مورد بحث هستند که که دو تای اولی نرم‌افزارهای ارتباطی تلفن همراه به شمار می‌آیند و سومی چیزی فرا‌تر از این‌ها بوده و نوعی شبکه اجتماعی موبایل هم می‌تواند لقب گیرد. 

البته برای کاربران ایرانی این نرم‌افزار‌ها، مهم‌تر از اتفاقی که ممکن است برای واتس اپ و تانگو رخ دهد، سرنوشت وایبر است، زیرا آمار‌ها حکایت از آن دارند که 11 درصد کاربران این نرم‌افزار در جهان، ایرانی‌ها هستند و آمار تأیید نشده، حکایت از حضور بیش از شش میلیون کاربر ایرانی در آن دارد. 

اما امروز مهلت یک ماهه در نظر گرفته شده برای فیلترینگ این نرم‌افزار‌ها در حالی به ساعات واپسین خود نزدیک می‌شد که سخنگو‌ دستگاه قضا در نشست خبری به میان اصحاب رسانه آمده بود و به دلیل این تقارن زمانی به نظر می‌رسید ‌خبری در این باره از معاون رئیس قوه قضائیه شنیده شود.

این در حالی است که با پایان یافتن نشست خبری حجت الاسلام محسنی اژه‌ای با خبرنگاران، جز اینکه این مقام اعلام کرد، «ما تا جایی که امکان داشته باشد دوست نداریم ‌شبکه‌های اجتماعی مسدود شوند، به شرطی که جرمی وقوع پیدا نکند»، درباره تصمیم مسئولان این نهاد برای نرم‌‌افزارهای یاد شده با پایان مهلت در نظر گرفته شده سخنی به میان نیامد تا حدس زدن اتفاقی که قرار است در ساعات آینده در این خصوص روی دهد، دشوار باشد.

آیا قرار است مسدود‌سازی وایبر، واتس اپ و تانگو از فردا به اجرا در آید؟ آیا ممکن است کارهای صورت گرفته در وزارت ارتباطات، موجب جدا شدن صف این نرم‌افزار‌ها از هم شده و هر سه نرم افزار یادشده مشمول انسداد نشوند؟ آیا مهلت در نظر گرفته شده تمدید خواهد شد؟ 

پاسخ به این پرسش‌ها و پرسش‌های ‌مشابه، هنوز متکی به حدس و گمان‌هاست؛ اما بنا بر ‌آنچه تجربه بسته شدن وی چت نشان داد، گویا‌ مسدود شدن این نرم‌افزار‌ها تنها به سوق دادن کاربران به نرم‌افزارهای مشابه منجر شده و نه مشکلاتی مانند انتشار مطالب مجرمانه در این بستر را رفع کند و نه راهکاری برای نجات انبوه کاربرانی که سر در صفحه تلفن‌های هوشمند خود فرو می‌برند، پیش رویمان بگذارد!