یکی از وعدههای اولیه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کاهش قیمت و افزایش کیفیت اینترنت در کشور بود، وعدهای که همچنان نیز پابرجاست.
اما ظاهرا نظر خصوصیها در رفع مشکل اینترنت چندان منطبق با آنچه در وزارت ارتباطات میگذرد نیست. این روزها به روشی مسبوق به سابقه دایماً خبر از افزایش پهنای باند اینترنت کشور و چند برابر شدن ظرفیت اینترنت داده میشود. وزیر ارتباطات نیز ظاهراً تداوم افزایش ظرفیت پهنای باند و کم کردن سود طرف دولتی در قالب تخفیف 20 درصدی را به عنوان عاملی برای تسریع و بهبود اینترنت میداند. اما فعالان بخش خصوصی در حوزه اینترنت نظری متفاوت با وزیر ارتباطات دارند. خصوصیها معتقدند روش وزارتخانه برای اصلاح امور به حل مشکل اینترنت کشور ختم نخواهد شد. جالب آنکه در این میان هیچ نظر متفاوتی نیز شنیده نمیشود و تقریبا تمام این شرکتها که اتفاقا در رقابت با یکدیگر هستند راهکاری یکسان ارایه میدهند. نیازی به پهنای باند بیشتر نیست برای مثال ایمان میری - عضو سازمان نظام صنفی رایانهیی استان تهران در رابطه با میزان پهنای باندی که اخیرا افزایش پیدا کرده است میگوید: از نظر آنچه که متولی تامین پهنای باند یعنی شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرده پهنایباند به اندازه کافی وجود دارد؛ این طبق آمار رسمی بوده که این شرکت اعلام کرده است. درحقیقت اگر درخواستی در زمینه پهنای باند در کشور باشد این شرکت گفته که پاسخگو خواهد بود اما دلیل اینکه شرکتهای خصوصی این پهنایباند را از ارتباطات زیرساخت خریداری نمیکنند این است که شرکتها پهنای باند خود را براساس میزان نیاز خود تهیه میکنند. او درباره خصوصیسازی پهنای باند هم تاکید کرد: باید شرکتهایی خصوصی بتوانند خودشان پهنایباند را به کشور وارد کنند. در کنار این موضوع باید توجه داشت که در تمام نقاط دنیا بحث نظارت حاکمیت روی سرویسها مطرح است و این موضوع چندان هم غیرممکن نیست. میری با ذکر مثالی افزود: برای مثال وقتی شرکتی هنوز آنقدر مشتری ندارد که از پهنایباند خود استفاده کند چرا باید پهنایباندی اضافی را بخرد؟! درحیقیت بحث عرضه و تقاضا مطرح است تا زمانی که تقاضا به حد مطلوب نرسد پهنای باند نیز خریداری نمیشود. قیمت پهنای باند در ایران 7 برابر دنیاست در همین رابطه سهیل مظلوم نایب رییس پیشین سازمان نظام صنفی نیز میگوید: بزرگترین مشکل اینترنتی که گریبانگیر کشور شده انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت است که باعث رشد نکردن کشور در زمینه فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی شده است. درحال حاضر قیمت پهنای باند در ایران هفت برابر قیمت جهانی آن است. وی افزود: در حال حاضر کاربران اینترنت در کشور با مصیبتی بزرگ به نام کم بودن سرعت اینترنت مواجهند؛ واقعا با این پهنای باند میتوان توسعه تجارت الکترونیکی کرد و دولت الکترونیکی راه انداخت؟ او آینده بعد از برداشته شدن انحصار پهنای باند را اینگونه ترسیم کرد که قیمتها کاهش مییابد، محدودیتهای پهنای باند رفع خواهد شد و این به این معنی است که پهنای باند کشور تا ترابایت نیز افزایش پیدا میکند. مظلوم در مورد پالایشی که توسط شرکت ارتباطات زیرساخت انجام میشود اظهار کرد: در رابطه با پالایش سوالی دارم، وقتی من به عنوان تاجر جنسی را از خارج به داخل کشور وارد میکنم و آن را تا گمرک میآورم و جنس را به گمرک میفروشم و بعد همان جنس را دوباره از خود گمرک با چند برابر قیمت میخرم؟ درحقیقت تنها باید روی پهنای باند نظارت شود و کسی با پالایش این زیرساخت مخالفتی ندارد ولی باید این فرآیند مانند گمرک شود. یعنی پهنای باند را شرکت خصوصی تا مرز بیاورد و دولت بعد از اعمال نظارتها روی آن به شرکت مورد نظر تحویلش دهد. رفع مشکل اینترنت دو سال زمان نمیخواهد محمودرضا خادمی - عضو کمیسیون اینترنتی سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران نیز معتقد است: باید به شرکتهای خصوصی اجازه داد تا در زمینه ورود پهنای باند به کشور فعالیت خود را آغاز کنند. این موضوع باعث میشود تا فضایی رقابتی بوجود آید و دیگر نیازی به تعیین قیمت در رابطه با پهنای باند نیست. او ادامه داد: درحقیقت قیمت پهنای باند در این مرحله توسط بازار که از عرضه و تقاضا تشکیل شده تعیین میشود.وی کمفروشی را بحث امروز اینترنت ایران دانست و عنوان کرد: این موضوع ریشه در گرانی و انحصار دارد. وزیر ارتباطات در رابطه با این موضوع مطرح کرده که به دو سال زمان نیاز داریم اما من به عنوان یک کارشناس فکر میکنم شش ماه برای حل این موضوع کافی است و تنها نیاز به یک عزم ملی در این رابطه داریم. فضای ارایه اینترنت باید رقابتی شود زهیر طیب، رئیس سامانه تبادل الکترونیکی دفاتر پیشخوان خدمات نیز با بیان اینکه شرکت ارتباطات «زیرساخت» از استانداردها عدول کرده است میگوید: برای افزایش «سرعت اینترنت» و «پهنای باند» لازم است بخش خصوصی وارد بازار شده و یک فضای رقابتی برای این امر ایجاد شود. وی افزود: هنگامیکه بازار رقابتی ایجاد شود قیمت پهنای باند و در نهایت اینترنتی که به دست کاربر نهایی می رسد کاهش خواهد داشت. وی با تأکید بر اینکه دولت باید دست از بازار اینترنت بردارد اذعان داشت: دولت باید وظیفه نظارتی و حاکمیتی خود را در این حوزه انجام داده و تجارتی در این زمینه نداشته باشد. افزایش پهنای باند مشکل را حل نمیکند علی توسلی، مدیرعامل یکی از شرکتهای خدمات اینترنتی در پاسخ به این سوال میگوید: «یکی از عمدهترین مشکلات کشور در زمینه اینترنت خود به خود به مشکل کمبود پهنای باند باز میگردد و این یک موضوع کاملا ملموس است که اگر مسوولان مربوطه بخواهند مشکل اینترنت کشور را حل کنند باید در اولین گام ضعفها در بخش پهنای باند کشور را از میان بردارند.» به باور وی، این حدود افزایش پهنای باندی که طی چند ماه گذشته اعمال شده نمیتواند تغییرات اساسی را در شرایط سرعت اینترنت کشور ایجاد کند. اینترنت باید دولتی بماند جستوجو در میان نظرات فعالان بخش خصوصی و کارشناسان تنها یک نظر مخالف یافت میشود. تنها مخالف نظرات خصوصیها مدیرعامل شرکت آسیاتک است که در رابطه با ورود پهنای باند به کشور توسط شرکت ارتباطات زیرساخت میگوید: این فعالیت باید توسط خود شرکت زیرساخت که یک نهاد حاکمیتی است انجام شود و خصوصیسازی آن صحیح نیست. محمدعلی یوسفیزاده افزود: ممکن است عدهای معتقد باشند که ورود بخشخصوصی به این عرصه باعث ایجاد فضایی رقابتی و کاهش قیمتها خواهد شد اما باید این موضوع را مدنظر قرار داد که نظارت روی چنین امری چندان ساده نیست. وی تاکید کرد: پس بهتر است روال را به همین صورت ادامه دهیم چرا که چند دستگی کار نظارت روی اپراتورهای واردکننده را سخت میکند. قیمت اینترنت امسال تغییر میکند معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از بازنگری در تعرفه های سرویس های اینترنتی خبر داد و گفت: بررسی برای تغییر نرخ های سرویس اینترنت در دستور کار قرار گرفت. صادق عباسی شاهکوه تغییر نرخ ها را مربوط به قیمت دسترسی کاربر به اینترنت، نرخ پهنای باند که از شرکت ارتباطات زیرساخت ارائه می شود و قیمتهای مربوط به خدمات شرکتهای اینترنتی عنوان کرد و اظهار داشت: تمامی نرخ های مربوط به کاربر، شرکتهای ارائه دهنده و تامین کننده در حوزه اینترنت در دست بررسی و بازنگری قرار دارد. جلسهای که بی نتیجه ماند جالب آنکه ماه گذشته مدیرعامل انتقال دادههای آسیاتک با تشریح سهم هریک از بازیگران این حوزه در کاهش قیمت 20 درصدی اینترنت توضیح داد: در این جلسه مقرر شده از این 20 درصد، به میزان 20 درصد سهم شرکت ارتباطات زیرساخت، 25 تا 35 درصد سهم شرکت مخابرات ایران و الباقی از هزینهها و درآمدهای شرکتهای PAP تأمین شود.وی گفت: شرکت زیرساخت قرار است برای تأمین سهم خود، تخفیف 20 درصدی پهنای باند اینترنت که از تاریخ 30 خرداد 92 باطل شده بود را بار دیگر لحاظ کند و قیمت هر STM1 را به قیمت قبل 37 میلیون و 500 هزار تومان بازگرداند. این فعال بازار ADSL در خصوص سهم شرکت مخابرات در کاهش قیمت 20 درصدی اینترنت کاربر نهایی نیز تصریح کرد: تاکنون جلسات در این مورد به نتیجه نرسیده است و پیشنهادات مورد موافقت مخابرات واقع نشده، از این رو مقرر شده شرکتهای PAP پیشنهادهای خود را برای چگونگی کاهش هزینههای میان PAPها و مخابرات به معاونت صدور پروانه رگولاتوری ارائه دهند.اتفاقی که مشخص نیست تا کنون رخ داده است یا نه. آینده نتیجه را روشن میکند از این دست نظرات به وفور در فضای مجازی و رسانهها یافت میشود. به هر تقدیر خصوصیها که نظری متفاوت با وزیر ارتباطات دارند اما ظاهرا وزیر راه خود را عامل حل مشکلات میداند. از این رو باید منتظر ماند و دید که نظر خصوصیها درست است یا نظر وزارت ارتباطات.