گوشی‌های آیفون و iPadها به شکل معمول و به اصطلاح «قفل شده» هستند؛ به این معنا که شما تنها می‌توانید برنامه‌هایی را نصب کنید که اپل آنها را تأیید کرده است. همچنین نمی‌توانید همانند سیستم عامل‌های دیگر، سیستم زیربنایی را بنا به سلیقه خود شخصی‌سازی کنید. Jailbreak کردن آنها، اما راه فراری است از این زندان یا همان Jail.
به گزارش «تابناک» اساسا Jailbreaking نوعی از هک کردن گوشی‌های آیفون وiPad هاست و طبیعتا این کار چندان خوشایند اپل نمی‌آید و در نتیجه، همه تلاش خود را برای سخت‌تر کردن این «فرار» به کار می‌گیرد. از سویی هکرها نیز همواره در تلاشند پیش از آنکه اپل نیرنگ آخر آنها را خنثی کند، راه این «فرار» را فراهم کنند!
Jailbreaking چیست؟
در واقع این لغت اصطلاحی برای شکستن قفل و هک کردن دستگاه است. مانند هر دستگاه مدرن دیگری، گوشی‌ها و سایر دستگاه‌های اپل نیز قفل شده روانه بازار می‌شوند. شما به شکل پیش فرض هیچ دسترسی به فایل‌های سیستمی ندارید، بر خلاف سیستم عامل‌های دیگر همچون ویندوز. در واقع کاربرِ مدیر یا Administrator دستگاه شما، اپل است، نه خود شما.
در نتیجه Jailbreaking به معنای قابلیت دسترسی کامل و ۱۰۰ درصدی به تمامی نقاط سیستم عامل است. این روند از یک نقطه آسیب‌پذیر در سیستم عامل برای نفوذ و قرار دادن ۱۰۰ درصدی کنترل دستگاه در اختیار کاربر استفاده می‌کند. نکته جالب اینکه بنا بر قوانین ایالات متحده Jailbreaking گوشی‌های آیفون کاملا قانونی است، ولی درباره iPadها جرم به شمار می‌رود؛ البته شاید این قانون در دیگر کشور‌ها متفاوت باشد.
چرا کاربران اقدام به Jailbreaking میکنند؟
یک آیفون قفل شده به این معناست که اپل به جای شما تصمیم گیرنده است؛ برای نمونه، شما نمی‌توانید مرورگر و نرم‌افزار ایمیل پیش‌فرض را تغییر دهید. همچنین نمی‌توانید اقدام به نصب نرم‌افزارهای خارج از فروشگاه اپل بکنید و یا با دسترسی به لایه‌های زیرین سیستم عامل، اقدام به شخصی‌سازی آن بنا به سلیقه خود کنید.
کاربران به این دلیل Jailbreaking میکنند که می‌خواهند کار بیشتری ـ نسبت به آنچه اپل به آنها اجازه می‌دهد ـ با گوشی خود کنند. این اقدام به شما کنترل ۱۰۰ درصدی بر تمام اجزای سیستم عامل گوشی، از تغییر و شخصی سازی شمایل آن تا تغییر ساده برنامه‌های پیش فرض می‌دهد.
چگونه گوشی خود را Jailbreak کنیم؟
پیش از شکستن قفل گوشی خود، حتما از اطلاعات گوشی یک نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکل، بتوانید آن را به حالت اول بازگردانید.
با فرض این که ابزار مخصوص Jailbreak نسخه iOS گوشی شما موجود باشد، تنها کار شما این است که این نسخه را پیدا کرده، دانلود و روی PC یا لپ‌تاپ خود اجرا کنید.
دو نسخه ابزار متفاوت برای Jailbreak کردن آیفون وجود دارد که در حال حاضر evasiOn بیشتر مورد رجوع است. روند نیز شامل دانلود نسخه مورد نظر، اتصال گوشی با کابل USB به سیستم و اجرا کردن ابزار است. اگر مشکل خاصی در میان نباشد، روند به خوبی پیش رفته و در پایان با شروع به کار دوباره گوشی، قفل آن شکسته شده است (در گزارش‌های بعدی نحوه Jailbreaking را قدم به قدم تشریح می‌کنیم).
پس از شکستن قفل گوشی، متوجه نرم‌افزاری با نام Cydia روی گوشی خود می‌شوید که در اساس یک فروشگاه نرم‌افزار است که حاوی تمامی برنامه‌هایی است که اپل آنها را تأیید نکرده و به نظر از آن دسته ابزارهایی هستند که هکرهای انجمن Jailbreaking تولید کرده‌اند اما اپل از آنها استفاده نکرده است.
برای نمونه، در Cydia شما ابزارهایی را برای تغییر تم گوشی و افزودن ویجت‌های پیدا خواهید کرد. همچنین اگر مایل به تغییر مرورگر پیش فرض هستید، می‌توانید BrowserChooser را از Cydia دانلود کنید و با آن مرورگر خود را تغییر دهید. Cydia در واقع راهی است برای آنچه شما به خاطر آن اقدام بهJailbreaking گوشی خود کرده اید.
مبارزه بی‌امان اپل با Jailbreaking
از آنجا که این کار به هیچ وجه از سوی اپل حمایت نمی‌شود، هکرها به دنبال نقاط نفوذ پذیر در سیستم عامل اپل می‌گردند و از همان جا برای بهره‌برداری از آن استفاده میکنند. این امر دو انگیزه برای اپل در راستای مبارزه با این اقدام ایجاد می‌کند: ضمن آن که به خودی خود، به دنبال متوقف کردن Jailbreakingاست، به دنبال کشف نقاط آسیب پذیر iOS و برطرف کردن آنها نیز می‌گردد.
هر بار که یک انجمن Jailbreak ابزار جدیدی برای شکستن قفل iOS تولید می‌کند، اپل متوجه شده و در نسخه جدید سیستم عامل خود اقدام به برطرف کردن آن می‌کند که منجر به از کار افتادن Jailbreakمی‌شود. در نتیجه هکرها که تنها به پشتوانه خلاقیت و ابتکار خود عمل میکنند، شاید تا مدتها نسخه جدید ارائه نکنند تا آنکه در نهایت ابزار جدید تولید شده و عملکرد آن تأیید شود.
در نتیجه کاملا مشخص است که بروز رسانی سیستم عالم گوشی به نسخه جدید به معنای برطرف کردن نقطه نفوذ و از کار انداختن Jailbreak است که معنی دیگر آن باز‌گرداندن گوشی به وضعیت قفل شده است.
برای نمونه، در حالی که iOS ۷ در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۳ منتشر شد، ابزار Jailbreak آن در ۱۶ دسامبر تولید و منتشر شد؛ یعنی حدود چهار ماه زمان برده تا هکرها نقطه ضعف آن را پیدا کنند. از سویی به زودی اپل این نقطه ضعف را در نسخه جدیدی برطرف می‌کند و آنگاه گوشی‌های قفل شکسته باید بین آزادی و نسخه جدید سیستم عامل انتخاب کنند!
