بالاخره پس از پنج روز مذاکرات بسیار فشرده و دشوار، ایران و کشورهای گروه 1+5 توانستند به توافق دست یابند. این خبری است که از سوی سخنگوی اشتون اعلام شده و به طور رسمی مورد تأیید قرار گرفته است. هنوز خبری از جزئیات این توافق منتشر نشده است.
به گزارش «تابناک» از ژنو، مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد ایران و گروه 1+5 توانسته اند به توافقی درباره موضوع هسته ای ایران دست پیدا کنند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در صفحه توئیتر خود این خبر را تأیید کرده است.
به گزارش خبرنگاران حاضر در ژنو، قرار است سند مورد توافق طرفین، تا دقایقی دیگر به طور رسمی به امضای وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 برسد و پس از آن، وزرا با حاضر شدن در جمع رسانه ها، به ارائه توضیحاتی درباره توافقنامه بپردازند.
کاترین اشتون در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت هم اکنون وزرای 1+5 به ساختمان مقر سازمان ملل در ژنو می روند تا متن توافقنامه را امضا کنند و پس از آن، کنفرانس خبری برگزار خواهد شد. قرار است ظریف و اشتون نیم ساعت دیگر با هم ملاقات کنند. در حال حاضر (5:43 به وقت تهران) وزرای خارجه هتل را ترک کرده و به سمت مقر سازمان ملل به راه افتاده اند.
تکمیلی
8:10 مهمترین سخنان وزیر خارجه آمریکا
کری از دولت سوئیس تشکر کرد.
از همکاران خودم در کشورهای 5+1 تشکر می کنم و همینطور از خانم اشتون که پشتکار دارد.
ماه گذشته وارد یکسری مذاکرات سریع شدیم و هدف این مذاکرات ساده بود و می خواستیم ایران طبیعت صلح آمیز برنامه خود را ثابت کند و دلیل آن هم واضح است و شورای امنیت متوجه شده که ایران به تعهدات خود در گذشته عمل نکرده است و از یک سری تحرکات استفاده می کرد که سوالات زیادی را ایجاد کرده بود.
اکنون ما گام بزرگی را برای پاسخ به این سوالات بر می داریم و طبق توافق ما جلو پیشرفت و توسعه برنامه هسته ای ایران از اکنون گرفته خواهد شد و دیگر ایران نمی‌تواند دوستان ما در منطقه و در دنیا را تهدید کند.
راه حل نهایی و جامع ما این دنیا را امن تر خواهد کرد و این توافقنامه برنامه هسته ایران را به عقب خواهد برد و فاصله دستیابی ایران به بمب هسته ای را بیشتر خواهد کرد و این توافقنامه امنیت اسرائیل را بیشتر می کند
فاز بعدی سخت تر خواهد بود و در عین حال تأثیرگذارتر هم خواهد بود. ما به این توافق نمی توانستیم برسیم الا اینکه ایران خواست پای میز مذاکره بیاید و ظریف به سختی کار کرد و ما خوشحالیم که آنها تصمیم گرفتند اینجا بیاید و تلاش کنند برای رسیدن به توافق و از آقای ظریف تشکر می کنیم و الان باید تلاش کنیم که به دنیا اثبات کنیم که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است.
اوباما به سختی تلاش کرد و من در کنگره به تحریم های ایران رأی دادم و هدف این تحریمها به پای میز مذاکره کشاندن ایران بود.
ما به توافقات خود 6 ماه عمل خواهیم کرد و ایران هم به سوالات ما پاسخ خواهد داد.
اول: این توافق جلوی پیشرفت برنامه هسته ای ایران را می گیرد به شکلی که ذخیره اورانیوم غنی سازی شده ایران را بیشتر می کند و حرکت ایران به سمت بمب اتم را طولانی می کند
ما به بازرسی های بیشتر دست می یابیم. ایران پذیرفته غنی سازی بالای 5 درصد را متوقف کند و ذخیره خود را از بین ببرد.
در حالی که ایران اکنون 200 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد دراد در 6 ماه آینده به صفر خواهد رسید و ایران سانتریفیوژهای جدیدی نخواهد ساخت و تنها اجازه جایگزین کردن دارد.
ایران اراک را نخواهد ساخت و اگر این تأسیسات ساختش شروع شود به سمت یک راه حل دیگری خواهیم رفت.
ایران پذیرفته که برنامه خود را برای مانیتورینگ در اختیار ما قرار دهد و این گام اول نمی گوید که ایران حق غنی سازی دارد. در این سند هیچ حق غنی سازی نیامده و این حق در ان پی تی هم نیامده و در این توافقنامه هم این را نمی گوید بلکه اندازه غنی سازی ایران می گوید که برنامه صلح آمیز هسته ای ایران موضوع مذاکره دو طرف هست. طرف دیگر این طرح این است که جامعه بین المللی بخش هایی از تحریم‌های ایران را بر می دارد و ما می توانیم این تحریم ها را البته به حالت اول باز گردانیم و 4 میلیارد و 200 میلیون پول نفت ایران به این کشور خواهد رسید و تحریم های طلا و اتومبیل و بخش پتروشیمی ایران هم برداشته خواهد شد و یک و نیم میلیارد دلار صادرات در اختیار خواهد گذاشت و ما تراکنش های انسان دوستانه را هم می پذیریم.
کمک های انسان دوستانه را کماکان ادامه می دهیم که منبع جدید پولی در اختیار ایران قرار نمی دهد.
تحریم ها در حوزه نفت و خدمات مالی در 6 ماه آینده ادامه خواهد یافت و تحریم های نفتی 25 میلیارد دلار در آمدهای ایران را تحت تأثیر قرار می دهد و حدود 16 میلیارد دلار پول فروش نفت ایران کماکان بلوکه خواهد بود.
مجددا تکرار می کنم که این تنها گام اول است. اما گام اولی که تضمین می کند که برنامه هسته ایران، اراک، نظنز و فردو نمی توانند به جلو حرکت کنند. دولت آمریکا به دیپلماسی متعهد هست و از پای نخواهیم نشست و دولت ایران باید فاز اول را به عنوان یک آزمون ساده ببیند.
اگر ایران بخواهد برنامه صلح آمیز خود را اثبات کند اصلا سخت نیست و ایران باید به ما ثابت کند که برنامه هسته ای خود صلح آمیز است.
در نهایت می دانم کسانی هستند که فرض می کنند این توافق کامل نیست و آنها باید بگویند که جایگزین بهتر چه خواهد بود.
ما اعتقاد داریم اگر تحریم ها را بیشتر می کردیم ایران می توانست برنامه خود را به جلو پیش ببرد و ذخیره بیشتری ایجاد کند و کشورهایی مانند اسرائیل و امارات با تهدید بیشتری مواجه شوند.
در سال 2003 ایران 164 سانتریفیوژ داشت اما امروز 19 هزار سانتریفیوژ در ایران وجود دارد و اگر همان سال دولت سابق آمریکا طرح ایران را پذیرفته بود اکنون با 19 هزار سانتریفیوژ مواجه نبودیم و من اعتقاد دارم اکنون ما تصمیم درستی را گرفتیم و اینکه ما تحریمها را اعمال کنیم اتحاد ما با جامعه بین المللی را بیشتر خواهد کرد.
تنها هدفی که ما را به اینجا آورد این است که اطمینان حاصل کنیم ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نخواهد کرد. ما در این هدف محکم هستیم و ظریف و رهبر ایران گفته اند ایران به سمت بمب هسته ای حرکت نمی کند و ما حاضریم با احترام متقابل کار کنیم در فضایی محترمانه و ایران باید این موضوع را در عمل به ما ثابت کند.
ما در این مسیر از هیچ اقدامی دریغ نخواهیم کرد.
به وضوح باید بگویم این گام واقعا قابل توجه است و ریسک بزرگی کرد رئیس جمهور اوباما که از سال 1979 تاکنون ایران و آمریکا اصلا نمی توانستند با یکدیگر حرف بزنند و مقدار زیادی دشمنی در این سال ها ساخته شده است. ما در این سال ها کمک های زیادی می توانستیم بکنیم. ایران در این سال ها نگرانی های امنیتی زیادی برای متحدان ما ایجاد کرده و منطقه از لحاظ ثبات دچار مشکل شده است. برای کشورهایی نظیر اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس.
اکنون گام اول حل برنامه هسته ای ایران است اگر ایران به حرف خود مبنی بر پایبند بودن به صلح آمیز بودن ایران پایبند باشد. ممکن است اتفاقات کنونی همانطور که آقای روحانی و ظریف گفته اند: ممکن است باعث ایجاد شکلی جدید از رابطه آمریکا و ایران شود.
بگذارید شفاف به اسرائیل و سایر دوستان بگویم که گام بعد این است که ما مدرک شفافی داشته باشیم که هرگونه احتمال حرکت ایران به سمت ساخت سلاح هسته ای را از بین ببرد.
فکر می کنم به صورت بالقوه این لحظه بسیار مهمی است اما این فقط یه گام است به سمت یک هدف بسیار دشوار تا مطمئن باشیم برنامه ایران قطعا صلح آمیز است.
: نتانیاهو دوست من است و برای او احترام زیادی قائل هستم و هفته ای چندبار با او صحبت می کنم و درباره برنامه هسته ای ایران هم چندبار با ایران صحبت می کنم. اما مقداری اختلاف نظر داریم. در مرحله استراتژی هیچ اختلاف نظری میان ایران و اسرائیل وجود ندارد و ما می خواهیم ایران سلاح هسته ای نداشته باشد. امیدواریم به این سمت حرکت کنیم که اثبات شود برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و می دانیم که عدم توافق از توافق بد، بدتر است اما حس می کنیم این توافق بدی نیست.
ایران اکنون باید تمامی تأسیسات خود را به ما نشان دهد. اراک اساسا جایی در برنامه صلح آمیز ندارد. هدف آمریکا و اسرائیل یکی است.
وی گفت در خصوص تحریم ها هم با همکارانمان در کنگره صحبت خواهم کرد و آنها خود این تحریم ها را گذاشتند که ما به این توافق ها برسیم. اگر آنها بخواهند مجددا ایران را تحریم کنند اوباما این امکان را دارد که تحریم ها را وتو کند. البته من فکر می کنم که کنگره به این سمت حرکت نخواهد کرد و فکر می کنم کنگره آمریکا در این مسیر شریک خوبی برای ما خواهد بود.
8:00 تصویر منتشره از لحظه مصافحه کری و ظریف در مقابل دوریین
7:40 مهمترین سخنان وزیر خارجه ایران
· ظریف از خبرنگاران و دولت سوئیس تشکر کرد.
· همچنین از سازمان ملل و اشتون به خاطر مدیریت مذاکرات تشکر کرد.
· این گفت‌وگوها خیلی سخت و فشرده بود و 4 روز به طول انجامید و کاری بود که باید انجام می‌شد تا این مسأله حل شود و اکنون در روند رو به جلویی هستیم و مذاکرات بر اساس احترام متقابل بود و این مهم است که همه ما بدانیم فرصتی ایجاد شده تا این بحران حل شود و این کار می‌تواند بر اساس احترام به حقوق ملت ایران انجام شود.
· این البته قدم اول است و باید باز هم کار کنیم تا بتوانیم این بحران را که لازم نبود به وجود بیاید حل کنیم. امیدوارم بتوانیم این بحران را حل کنیم. مردم ایران خواهان احترام به حقوشان هستند و به دست آوردن اعتماد آنها بسیار مهم است.
· در توافق امروز برنامه غنی سازی ایران به رسمیت شناخته شده واین برنامه ادامه خواهد داشت. ما کمیسیون مشترکی برای اجرای این توافقنامه تشکیل دادیم و امیدواریم بتواند انجام توافقنامه را تضمین کند.
· ما نیازی داریم این عدم اعتماد تاریخی را از بین ببریم و غرب باید بتواند اعتماد ملت ایران را کسب کند.
· امیدواریم که نتیجه این روند علاوه بر حل بحران هسته ای ایران اعتماد سازی باشد و اعتماد ملت ایران به غرب جلب شود و این شروع خوبی می‌تواند باشد. البته این هدف ثانویه ما بود. هدف اولیه حل مسأله هسته ای است.
· من اعتقاد دارم به جنگ نیازی نیست و باید تهدید به جنگ حذف شود. این گزینه حداقل 6 دهه پیش با ایجاد سازمان ملل از روی میز حذف شد و تهدید نظامی غیرقانونی است و شما نمی توانید از قدرت نظامی و زور استفاده کنید. ان پی تی می گوید: هیچ کس نمی تواند حق غنی سازی را از اعضا بگیرد و لازم است که اعضا حق مذکور را به رسمیت بشناسند و سایر اعضای جامعه بین الملل باید بپذیرند که ایران صرفا از حق خود استفاده می‌کرد و ما اعتقاد داریم که طبق متن ان پی تی غنی سازی حق مسلم ما است و باید به آن احترام بگذارند و اکنون اعتقاد داریم توافق فعلی در دو موضع جداگانه به وضوح اشاره می‌کند که حق ایران به رسمیت شناخته شده است و بخشی از هر راه حلی است.
· حداقل 2 بار در متن توافق به وضوح اشاره شده که ایران این حق را دارد و برنامه غنی سازی ایران ادامه خواهد یافت.
· این توافق برای حل یک مشکل طراحی شده است. مشکلی که سایه خود را در همه دنیا و منطقه افکنده بود و اکنون هیچ توجیهی وجود ندارد که حل این مشکل کسی را ناراحت کند. من در یادداشتی نوشتم که اولویت ایران منطقه خلیج فارس است و اولیت ما حفظ خواهد شد و در حالی که تلاش می کنیم به سمت جلو حرکت کنیم کماکان همسایه های ما اولویت ما باقی خواهند بود و امنیت همسایگان ما امنیت ما است.
7:30 مهمترین سخنان اوباما
· برای اولین بار در 10 سال گذشته توانستیم گسترش برنامه هسته‌ای ایران را متوقف و بخش‌هایی از آن را به عقب ببریم.
· طبق توافق هسته‌ای، ایران برخی از سطوح غنی سازی را متوقف می‌کند، نمی تواند سانتریفیوژهای جدید را نصب کند، کار در رآکتور پلوتونیوم را متوقف می‌کند و با کارشناسان آژانس همکاری‌های بیشتری برای نظارت بر برنامه هسته‌ایش انجام می‌دهد.
· اینها محدویت‌هایی هستند که جلوی دسترسی ایران به بمب اتم را می‌گیرند.
· گام اول این توافق ۶ ماه طول می‌کشد و پس از آن مذاکرات دیگری برای توافق نهایی با ایران خواهیم داشت.
· ایران نمی تواند از مذاکرات هسته‌ای به عنوان آنچه به گفته وی پوشش برای پیشبرد مسئله هسته‌ای بود، استفاده کند.
· ما توافق کردیم بخشش‌های تحریمی داشته باشیم.
· ایران قادر خواهد بود به بخشی از درآمدهای نفتی‌اش دسترسی داشته باشد.
· در عین حال، بخش های مهم تری از تحریمها همچنان پابرجا خواهند بود.
· در صورتی که در پایان ۶ ماه به نتیجه نرسیم، این تخفیف‌ها را متوقف می‌کنیم.
· ایران، همانند سایر کشورها حق برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را دارد.
· دولت همچنان با کنگره همکاری می‌کند تا در صورت عدم توافق با ایران تحریم‌های بیشتری وضع کند. الان وقت وضع تحریم‌های جدید نیست، چون این موضوع به مذاکرات لطمه می‌زند.
· ایران باید بداند که امنیت از طریق بمب اتم به دست نمی آید.
· این گام اولیه با ایران مهمترین پیشرفت واشنگتن در روابط با ایران بوده. باید به سمت توافق جامع با ایران حرکت کنیم.
7:13 اشتون: وارد جزئیات زیادی شدیم و در عین حال یک احساس احترام متقابل وجود داشت. وی در ادامه گفت: این توافق اولیه هست اما ما به آن نگاه می‌کنیم برای رسیدن به توافق نهایی و این نگاه 5+1 است و ما شک نداریم که ایران هم همین را می‌خواهد و این گام مهمی است.
اشتون در ادامه گفت: خیلی مذاکرات پیچیده بود و ما برایمان واضح بود که چه کاری باید انجام بدهیم و باید اطمینان حاصل می کردیم که لغات و کلمات درست استفاده شوند و در طول مذاکرات باید مرتب تأمل می‌کردیم و در مورد کلمات صحبت می‌کردیم و سعی کردیم راه حلی پیدا کنیم که به توافقاتی برسیم.
اشتون درباره اختلاف نظرهای اعضای 5+1 گفت: فکر می کنم اگر نگاه کنید می بینید که نهایتا یک اتحادی میان این کشورها وجود داشت. شورای امنیت و کشورهایی که اینجا جمع شده بودند و خود من و تیم من به دنبال رسیدن به توافق بودیم.
