نگاهی به فیلتر ها و پایدار سازهای برق شهری

بیشتر کاربران می خواهند ( و باید ) وسیله با ارزش برقی خود را حفاظت کنند. مثلاً یک کامپیوتر آنقدر ارزان نیست که با اولین خرابی آنرا دور بیندازید. پس باید تمهیداتی برای حفاظت از کامپیوتر خود پیش بینی کنید.

یکی از حفاظت های مهم حفاظت در برابر نوسانات الکتریکی یا نوسانات برق شهر است. همانطور که می دانید کامپیوتر شما برای تغذیه مدارات الکترونیک خود از برق شهر استفاده می کند. اختلالات شبکه توزیع برق بر کارکرد کامپیوتر شما تاثیر می گذارد. و حتی ممکن است باعث سوختن بعصی از قطعات آن شود.

هر کامپیوتر باید یک منبع تغذیه که حداقل به یک پایدار ساز ولتاژ مجهز است داشته باشد. پایدار ساز ولتاژ وسیله ای است که در خروجی آن ولتاژ برق کمترین نوسان را داشته باشد. حتی اگر در ورودی آن نوسان زیادی وجود داشته باشد. بنابراین اگر در برق شهر اثرات صاعقه دیده شود، یا به هر دلیلی کاهش یا افزایش ولتاژ داشته باشیم. باید پایدار ساز آن را جبران کند تا به وسیله برقی صدمه ای وارد نشود.

متاسفانه اغلب پایدار سازهای ولتاژ که در بازار یافت می شوند غیر موثر هستند. آنها به طور موثر جلوی نوسانات برق را نمی گیرند. و بعضی از نوسانات را به سمت کامپیوتر راه می دهند. به عبارت دیگر نمی توانند جلوی همه نوسانات برق را بگیرند.

این ضعف پایدار ساز را به سادگی می توان امتحان کرد. در حالیکه با کامپیوتر کار می کنید. یک لامپ 60 وات را به خروجی پایدار ساز وصل کنید. شدت روشنایی لامپ نباید در طول زمان تغییر کند. کم و زیاد شدن نور لامپ نشاندهنده کم و زیاد شدن ولتاژ است. و این یعنی پایدار ساز شما به خوبی عمل نمی کند.

یک پایدار ساز خوب ولتاژ گران است. حتی بعضی از انواع جدید آنها قابلیت اتصال به پورت سریال کامپیوتر را دارند. و می توان از وضعیت برق در خروجی پایدار ساز نموداری رسم کرد و تغییرات ولتاژ را در طول زمان بررسی کرد.

اما فیلتر های برق شهر تا حد امکان نویز موجود در برق شهر را حذف می کنند. همانطور که می دانید برقی که کامپیوتر شما را تغذیه می کند مصرف کننده های دیگری مانند موتور های الکتریکی، یخچالها، کولر ها و... نیز تغذیه می کند. که هر کدام از آنها می توانند عاملی برای تولید نویز یا نوسانات زود گذر باشند. بنابراین از فیلتر های AC در منبع تغذیه کامپیوتر ها و پایدار سازها ولتاژ استفاده می شود تا از تجهیزات الکترونیکی که به این نوسانات حساس هستند حفاظت شود.

بنابراین اگر به پایدار ساز (استابلایزر) خود وسایل برقی دیگری متصل نمی کنید، احتیاجی به یک فیلتر اضافی ندارید چون خود پایدار ساز دارای فیلتر است. ولی اگر مثلاً برای کامپیوتر و یخچال از یک پایدار ساز مشترک استفاده کرده اید، حتماً باید یک فیلتر برای کامپیوتر خود قرار دهید.  تا نوسانات یخچال سبب بروز مشکل در کامپیوتر نشود.

نکته ای که باید به آن توجه شود سیم تلفنی است که به مودم متصل می شود و اگر ولتاژ اضافه یا نا خواسته ای روی آن بیفتد. مثلاً در اثر اتصالی این سیم با سیم برق یا در هنگام رعد وبرق ولتاژ های گذرا که بر روی خط تلفن ممکن است بیفتد می تواند باعث سوختن مودم و حتی صدمه دیدن کامپیوتر شود. ولی معمولاً کسی به آن توجه نمی کند.

راه حل این مشکل استفاده از یک فیلتر خط تلفن یا برق گیر خط تلفن است که باید بین مودم و پریز تلفن قرار گیرد. بهترین فیلتر ها آنهایی هستند که از برقگیر گازی استفاده می کنند. یعنی اضافه ولتاژ در گاز تخلیه می شود.